Vught

Station Vught is onderdeel van

Een verzameling van vijftig stations die een representatief beeld geeft van het gebouwenbezit van de Nederlandse Spoorwegen en ProRail. Het gaat om bijzondere gebouwen, stuk voor stuk met architectonisch unieke kenmerken, die de moeite waard zijn om te behouden. De uitraling van en aandacht voor De Collectie straalt ook af op alle andere Nederlandse stations, niet onderdeel van deze verzameling van vijftig

, tevens behoort het tot een reeks standaardstations. Op basis van de afspraken tussen NS en ProRail is op dit station een

Specifiek zijn die elementen in de spooromgeving die de plek en/of de route een eigen karakter geven. Dan gaat het bijvoorbeeld om de wijze waarop het spoor het landschap doorsnijdt, de stedenbouwkundige inpassing van spoor en station in stad, dorp of wijk, het stedelijk interieur rond stations en de stationsarchitectuur maar ook om de bruggen, tunnels, geluidsschermen en viaducten op de route. De gewenste ervaring wordt bereikt door maatwerk te leveren en in te spelen op de specifieke kenmerken van de omgeving. De begrippen generiek ven specifiek zorgen voor een goede verhouding tussen eenheid en verscheidenheid. Daardoor blijft het spoor herkenbaar voor iedereen.

en een algemene cultuurhistorische

Een onderzoek waarmee de cultuurhistorische betekenis van een station en zijn omgeving inzichtelijk wordt gemaakt. Het dient voor de spoorse partijen als vertrekpunt voor verdere planvorming in en rond het station.

van toepassing. Lees onderstaand de algemene omschrijving van het station uit de publikatie

Een verzameling van vijftig stations die een representatief beeld geeft van het gebouwenbezit van de Nederlandse Spoorwegen en ProRail. Het gaat om bijzondere gebouwen, stuk voor stuk met architectonisch unieke kenmerken, die de moeite waard zijn om te behouden. De uitraling van en aandacht voor De Collectie straalt ook af op alle andere Nederlandse stations, niet onderdeel van deze verzameling van vijftig

van 2008.

In 1863 ontwikkelde K.H. van Brederode de reeks standaardstations waarmee tientallen stations op de nieuw te bouwen staatslijnen werden gerealiseerd. Deze ‘catalogus’ van kant-en-klare stations bleef een aantal jaren in gebruik, maar op alle klassen werden wel aanpassingen gemaakt. De stations van de vijfde klasse werden binnen een paar jaar verbouwd om ze groter te maken, met een zijvleugel en een hoger dak. Van de stations van de derde klasse bestaan drie uitvoeringen, die allemaal architectonische varianten zijn op hetzelfde gebouwprincipe. De stations van de vierde klasse werden het sterkst veranderd door Van Brederode. In eerste instantie bestonden deze stations uit een compact bouwvolume zonder zijvleugels en met eenvoudige kap, zoals bijvoorbeeld nog in Delden en Wolvega is te zien. Het tweede ontwerp oogt geheel anders, een monumentaal gebouw met een hoofdgebouw en twee korte zijvleugels. In deze uitvoering ging het station vierde klasse lijken op een kleine uitvoering van een station derde klasse.

Samengevat ontstonden er drie archetypen voor de stations van de Staatsspoorwegen: de imponerende ‘paleizen’ en ‘stadspoorten’ in steden als Amsterdam en Maastricht, de typische stations van de derde en vierde klasse met een langwerpige opzet, en de bescheiden haltegebouwen. Opvallend aan de stations van de derde en vierde klasse is dat ze een monumentale uitstraling kregen, door het kenmerkende silhouet met een vooruitstekend hoog gedeelte en lage zijvleugels, zonder dat er een cent aan decoratie of luxe hoefde te worden besteed. Het gebruik van bijzondere metselverbanden volstond.

Het station in Vught is het eerste station dat volgens het aangepaste ontwerp vierde klasse werd gebouwd. Hierna volgden stations in onder andere Hedel, Barendrecht, IJsselmonde en Zwijndrecht. Alleen Vught heeft de jaren doorstaan en werd in 2006 gerestaureerd. Het station is niet meer geheel in originele staat. Vanwege vochtproblemen, een veelvoorkomend euvel in stations uit de negentiende eeuw, is de gevel bedekt met een pleisterlaag, waardoor oorspronkelijke details in het metselwerk uit het zicht verdwenen.